Nieuws
Van gothic novels, heavy metal en kant
Kunstenaars in residentie: Lydia McGlinchey en Elena Vloeberghen
Lydia McGlinchey reisde op haar 17de vanuit Sydney naar Brussel om dans en choreografie aan P.A.R.T.S. te studeren. Voor de voorstelling die ze als eindwerk moest maken, wou ze met textiel werken. Omdat ze daar zelf niet zo in thuis was, ging ze op zoek naar een expert. Dat werd textielkunstenares en productontwerper Elena Vloeberghen. Allebei hebben ze een hekel aan hokjesdenken, allebei zijn ze als een blok gevallen voor textiel en textieltechnieken. Ze werken nu al meer dan drie jaar samen. Sinds najaar 2023 doen ze dat bij kunstencentrum BUDA én in onze eigen Studio Texture. Want ook de nieuwe podiumvoorstelling van Lydia wordt een combinatie van dans, muziek, woord én textiel. Of van gothic novels, heavy metal en kant...
Nu moet je toch even duiden hoe een choreograaf erbij komt om met textiel te werken.
Lydia: "Het is grappig hoe mensen je altijd in een hokje willen duwen. Ik vind het gewoonweg saai als alles op voorhand vastligt. Ik hou er net van om nieuwe technieken te leren. Toen ik voor mijn eindwerk textiel wou integreren, raadden ze me dat af. Maar ik dacht: waarom zou dat nu niet kunnen? Ik woonde ondertussen al vijf jaar in België en textiel maakt hier een deel uit van de geschiedenis. Ik wou me daar dan ook in verdiepen en dat verwerken in mijn podiumvoorstelling."
Ook Elena heeft het lastig met die strikte scheiding tussen disciplines: "Waarom moeten jongeren in hun opleiding eigenlijk kiezen? Ik heb zelf Architectuur gestudeerd aan Sint-Lucas in Brussel, Productontwerpen bij PXL-MAD in Genk en Textiel aan KASK Gent. Ik ontwerp vandaag producten, maar ik maak evengoed textielkunst en ik werk als scenograaf. Mijn hart ligt misschien wel meer bij dat laatste, als ik eerlijk ben, maar het is leuk om al die zaken te kunnen combineren en een soort wisselwerking te krijgen."
Hoe zijn jullie dan bij Studio Texture terechtgekomen?
Lydia: "Ik zocht online een en ander uit over de geschiedenis van textiel in Vlaanderen, en zo ben ik als vanzelf bij museum Texture beland. Bij het snuisteren in de online collectie was ik helemaal weg van de foto's van kantwerken en ik wist dat daarmee iets wou doen. Toeval wil dat ik mijn nieue voorstelling, Textural Tragedy, in residentie bij kunstencentrum BUDA mag maken en dat Texture gewoon op wandelafstand van BUDA ligt. Zo heb ik alle kennis en inspiratie gewoon bij de hand. We zijn ondertussen al samen met de componist, dramaturg en kostuumontwerper naar Trezoor getrokken, het erfgoeddepot waar ook de collectie van Texture bewaard wordt. Ze haalden daar voor ons ook kleding in kant boven, geweldig gewoon om dat delicate handwerk te kunnen zien."
Zo delicaat zijn de ander invloeden in jouw nieuwe voorstelling anders niet: naast kant haal je ook inspiratie uit gothic literatuur en heavy metal?
Lydia: "Gothic is nu heel commercieel en soft, maar was indertijd een politieke en radicale manier van kijken naar de wereld, dwars tegen de gangbare ideeën in. Op eenzelfde manier ging heavy metal tegen de hippiebeweging in. Ik ben zelf in een hippiemilieu opgegroeid en uiteraard ben ik niet tegen de 'peace'-gedachte, maar dat idealistische beeld van puurheid houdt gewoon geen steek meer in de wereld van vandaag. In mijn voorstelling gebruik ik niet zozeer gothic literatuur en heavy metal as such, maar onderzoek ik die ideeën van hardheid, vervreemding, het groteske, het zich afzetten tegen. Dat doe ik onder meer door het fragiele en delicate van kant te combineren met metaalschroot."
"Als je even logisch doordenkt, leent kant zich uitstekend voor het opzoeken van die tegenstellingen. Tijdens een lezing over kant hoorde ik een onderzoeker opmerken dat kant bepaald wordt door de uitsparingen tussen de draden. Ik vond de idee dat het patroon naar boven komt dankzij de leegtes tussen de draden zo frappant, dat ik meteen verkocht was. Dat is precies ook wat we met dit nieuwe werk proberen te doen: niet focussen op de bloem- of vogeltjesmotieven maar op de negatieve ruimte, de ongemakkelijke leegtes daartussen."
Technisch wordt het toch een huzarenstukje om bijvoorbeeld kantwerk met metaaldraad te maken?
Elena: "Klopt. De idee is om met metalen kantwerk een soort van spookachtige, onhandige en groteske vormen te maken die als het ware rondzweven in het decor. Om die te realiseren zijn we in Studio Texture met verschillende vormen en materialen aan het experimenteren. We zijn daarbij al op een paar technische vragen gebotst. We hebben gelukkig hulp gekregen van de lesgevers van het kantatelier. Susanna in het bijzonder is echt onze coach geworden. Ze houdt zelf ook van experimenteren en vindt het fantastisch om onze technische issues te helpen oplossen. De mensen van het kantatelier komen trouwens begin 2024 helpen om de ontwerpen allemaal uit te voeren. We zijn heel blij met die helpende handen, want het is bijzonder arbeidsintensief werk."
"We hebben dankzij trial-and-error onze ontwerpen ondertussen wel bijgestuurd. We waren in het begin zo gefascineerd door het delicate, subtiele en complexe van kant dat we alles tot in de kleinste details goed wilden krijgen. Alles moest gewoonweg kloppen. Maar als je dan zo'n ontwerp op scène ziet, in een black box van pakweg 12 op 26 meter, dan verdwijnen die details letterlijk in het niets. Die fout zullen we dus niet meer maken, we gaan nu helemaal voor ruwe, grote vormen die de scène kunnen innemen."
Dit artikel verscheen eerder in Magazine Studio Texture, editie voorjaar 2024. In dit magazine bundelen we onze programmatie én brengen we verhalen van makers, meesters en kunstenaars.