Nieuws
Rewilding Materials
Fibers gone wild
Onderzoeken, experimenteren, innoveren: het zijn geen modewoorden bij Studio Texture. Voortbouwend op ons ondernemende vlasverleden, gaan we telkens weer op zoek naar vernieuwende en duurzame toepassingen van vlas en textiel en de bijhorende technieken. We stapten dan ook overtuigd mee aan boord van het nieuwe, multidisciplinaire onderzoeksproject van HOGENT dat draait rond ‘rewilding materials’. Een ver-van-mijn-vlas-show, denk je? Helemaal niet!
Landschapsarchitect en wetenschappelijk medewerker van HOGENT Steven Heyde coördineert dit nieuwe project vanuit het onderzoekscentrum Futures through Design. Hij krijgt daarbij onder meer de hulp van Helena De Smet, docent modeopleiding en onderzoeker bij het Soft Connection Lab van KASK & Conservatorium. En ook Studio Texture is enthousiast om als praktijkpartner de handen uit de mouwen te steken.
Vanwaar komt het idee voor dit onderzoek?
Steven Heyde: “In het onderzoekscentrum Futures through Design brengen we onderzoekers vanuit heel diverse achtergronden samen: landschapsarchitecten en geologen maar evengoed biologen en productontwerpers. Via ontwerpend onderzoek werken we aan manieren om onze samenleving veerkrachtiger en toekomstbestendig te maken. Een van de grote uitdagingen is duurzaam omgaan met onze natuur. In Rewilding Materials zoomen we in op de vraag of en hoe vezeloogsten kunnen bijdragen aan regeneratieve landschappen.
We willen kijken welke natuurlijke vezels het ecosysteem kunnen stimuleren en tegelijk een goede basis vormen voor biogebaseerde materialen en toepassingen. Rond zowel herstellende landschappen als biomaterialen bestaat er al heel wat kennis en expertise. De grote meerwaarde van dit project ligt erin dat we die verschillende invalshoeken, al die schakels nu samenbrengen tot één keten. Dat is cruciaal, want elke schakel heeft een effect op de andere schakels. Alleen door het geheel te bekijken, kunnen we tot toekomstgerichte oplossingen komen.”
Waar bevindt vlas zich in die keten?
Over de specifieke kenmerken van vlasvezels en de duurzame toepassingsmogelijkheden ervan weten we ondertussen al behoorlijk veel. Dat is onder andere ook door museum Texture gedocumenteerd.
“Rond zowel herstellende landschappen als biomaterialen bestaat er al heel wat kennis en expertise. De grote meerwaarde van dit project ligt erin dat we die verschillende invalshoeken, al die schakels nu samenbrengen tot één keten.”
Maar misschien zijn er wilde planten waarvan de vezels een even goede, of misschien zelfs een betere treksterkte hebben dan vlasvezels bijvoorbeeld. Daar hebben we vandaag veel minder zicht op. En we weten nog minder hoe we die vezels dan op een juiste en duurzame manier kunnen verwerken tot bruikbare biomaterialen. Dat is één van de aspecten die we met Studio Texture in de praktijk willen uitzoeken, vanuit die bestaande kennis en expertise rond vlas en textiel.
Onderzoeker Helena De Smet staat alvast klaar om samen met onze Textieltuiniers te experimenteren:
"We zijn samen al even op bezoek geweest in de tuin vol vezelplanten bij Mieke Harinck in Ieper om inspiratie op te doen, maar echt starten doen we pas dit voorjaar. Twee stevige kandidaten voor ons onderzoek naar mogelijke vezelcomposieten zijn alvast brandnetel en lisdodde. Bedoeling is om grondig te testen welke eigenschappen de vezels hebben en of ze geschikt zijn om er biomaterialen mee te maken die we in interieurvormgeving kunnen inzetten. Is dat zo, dan is het ook belangrijk om te kijken hoeveel volume we nodig hebben, in welke periode dat beschikbaar is, etc. Het bijzondere aan dit project is dat 'makers' en 'groeiers', zoals ik ze even kort door de bocht benoem, samenwerken. Terwijl er vanuit landschapsarchitectuur wordt gekeken welke vezels in welke omgevingen kunnen groeien en welke impact ze hebben op het ecosysteem, kijken wij als designers naar welke vezels en verwerkingstechnieken we nodig hebben om ze te kunnen omzetten in bruikbare, natuurlijke producten."
Rewilding Materials gaat van start in februari 2025 en loopt gedurende drie jaar. Als 'onderzoekers in residentie' bij Texture zullen Steven en Helena samen met onze Textieltuiniers het potentieel van wilde vezels verder onderzoeken en testen in de (ontwerp)praktijk. Ook studenten doen mee. Zo maakten de studenten Landschaps- en tuinarchitectuur van HOGENT alvast inspirerende plannen voor de duurzame herinvulling van de museumtuin. Texture wil deze tuin namelijk graag verder uitbouwen tot een gemeenschapstuin voor duurzaam ontwerp en onderzoek.
Dit artikel verscheen eerder in Magazine Studio Texture, editie voorjaar 2025. In dit magazine bundelen we onze programmatie én brengen we verhalen van makers, meesters en kunstenaars.